Sự Biến Hóa của Dân Chủ và Độc tài trong
dự thảo sửa đổi Hiến pháp
năm 1992
(Thư ngỏ gửi Giáo sư Vật lý Đàm Thanh Sơn, Đại học Chicago)
Lời mở đầu
Tại Đại học danh tiếng Chicago có
hai giáo sư người Việt nổi tiếng, nhà Toán học Ngô Bảo Châu và Nhà Vật lý lý
thuyết Đàm Thanh Sơn, đó là niềm tự hào của bao người dân Việt. Chúng tôi lại
càng thêm trân trọng Giáo sư Đàm Thanh Sơn, khi Giáo sư đã thành tâm góp ý cho Dự thảo hiến
pháp sửa đổi 1992 và cũng không ngần ngại khi phản ứng với ban dự thảo về sự cắt
xén ý kiến của giáo
sư. Thái
độ rõ ràng như thế là quá đủ chứng tỏ phẩm cách một trí thức nên những dòng
dưới đây chúng tôi hoàn toàn không bàn về việc này nữa. Chúng tôi e ngại rằng, nếu
không viết thư ngỏ này cho Giáo sư, thì ngay những lời lẽ thể hiện sự thành tâm
góp ý của Giáo sư cũng có thể được sử dụng cho một mục đích nào đó khác hơn.Và
như thế thì tai hại khôn lường không chỉ cho danh tiếng của giáo sư mà còn là
hậu họa cho dân,cho nước. Vì lý do đó , một nhóm nhỏ nhà khoa học, chuyên gia
về Ngôn ngữ, Toán,Vật lý, Điện tử...đều là những người hâm mộ và yêu mến Giáo
sư, đã đọc kỹ ý kiến của Giáo sư, và ủy nhiệm tôi thay mặt cả nhóm gửi thư ngỏ
này đến Giáo sư và mọi người quan tâm. Thư ngỏ này gồm hai phần. Phần đầu là
nói về phép biến hóa Dân chủ- Chuyên chính (Độc tài) trong Dự thảo sửa đổi Hiến
pháp 1992. Nội dung phần này là ghi lại ý kiến của nhiều chuyên gia nói trên
phân tích ,luận giải. Còn tôi chỉ là người sửa chữa câu văn. Phần sau, Vĩ thanh,
là chút ý kiến của riêng tôi , một nhà báo, chia sẻ với Giáo sư.
Nhà báo Trần Định
Nguyên PV, BTV chính VNP-TTXVN
Nghệ sĩ Nhiếp ảnh
***************************
Kính
gửi GS Vật lý lý thuyết Đàm Thanh Sơn, Đại học Chicago
Góp
ý cho bản Dự thảo sửa đổi Hiến pháp 1992, Giáo sư đã hết sức chân thành khi
viết rằng: Tôi
rất vui mừng khi thấy Điều 1 của bản này khẳng định Việt Nam là một nước Dân
Chủ.
Quả
thật ,GS đã nhận xét
rất tinh tường , vì “Dân Chủ” đã biến mất khỏi những điều đầu tiên của Hiến pháp VN kể từ năm 1980. Nay ít nhất là nó đã được trở lại ở điều 1 của dự thảo. Chắc Giáo sư biết rõ rằng, thay cho “Dân Chủ” thì năm 1980, “chuyên chính “ đã chính thức được định danh cho nhà nước XHCN Việt nam tại Điều 2 của Hiến pháp này. Không cần phải nhắc ,thì GS cũng thừa biết rằng ,”Chuyên chính” (như trong cụm từ Chuyên chính Vô sản) là một cụm mỹ từ của giới chính trị - ngôn ngữ sử dụng thay cho chữ “Độc tài “vốn là nghĩa thật của nguyên gốc tiếng Latin “Dictatura”. Ý nghĩa của từ này quá phản cảm trong thế giới văn minh, ngay cả những thể chế độc tài dã man thứ thiệt cũng không dám định danh công khai như vậy cho nhà nước của họ. Nhưng với dân Việt Nam ta , cả chúng tôi và giáo sư lại đều dễ dàng chấp nhận. Đó là kỳ tài của xảo thuật ngôn ngữ. Thật ra , xảo thuật của Chính trị-Ngôn ngữ còn làm được nhiều điều hơn thế.
rất tinh tường , vì “Dân Chủ” đã biến mất khỏi những điều đầu tiên của Hiến pháp VN kể từ năm 1980. Nay ít nhất là nó đã được trở lại ở điều 1 của dự thảo. Chắc Giáo sư biết rõ rằng, thay cho “Dân Chủ” thì năm 1980, “chuyên chính “ đã chính thức được định danh cho nhà nước XHCN Việt nam tại Điều 2 của Hiến pháp này. Không cần phải nhắc ,thì GS cũng thừa biết rằng ,”Chuyên chính” (như trong cụm từ Chuyên chính Vô sản) là một cụm mỹ từ của giới chính trị - ngôn ngữ sử dụng thay cho chữ “Độc tài “vốn là nghĩa thật của nguyên gốc tiếng Latin “Dictatura”. Ý nghĩa của từ này quá phản cảm trong thế giới văn minh, ngay cả những thể chế độc tài dã man thứ thiệt cũng không dám định danh công khai như vậy cho nhà nước của họ. Nhưng với dân Việt Nam ta , cả chúng tôi và giáo sư lại đều dễ dàng chấp nhận. Đó là kỳ tài của xảo thuật ngôn ngữ. Thật ra , xảo thuật của Chính trị-Ngôn ngữ còn làm được nhiều điều hơn thế.
Công
thức chuyển hóa từ Dân chủ thành Chuyên chính/Độc tài trong HP2013
Giáo
sư có thể vui mừng khi thoạt nhìn thấy cụm từ “Dân chủ” được ghi vào điều đầu
tiên, điều số 1 của Dự thảo HP sửa đổi. Là một nhà Vật lý lý thuyết ,GS có thể
coi đó như giá trị biến (variable) đầu vào của công thức. Còn kết quả tổng thể
thì như thế nào, xin GS đi tiếp xuống các điều 2, 4 ngay dưới , ở đó chứa đựng
các bước của công thức chuyển hóa Dân chủàĐộc tài/Chuyên chính mà có thể GS không đủ quan
tâm và thời gian để nhận biết chăng. Dưới đây là Công thức biến hóa cùng với Giải
thích, Biện luận-Chứng minh, trình bày phỏng theo ngôn ngữ Vật lý Lý thuyết
quen thuộc với Giáo sư:
Công
thức biến hóa
{A}
(điều 1)à{B} (điều 2)à{BB} (bước đệm, không ghi vào HP)à{C} (Điều 4)à{CC} (kết quả cuối cùng, không ghi
vào HP)
Chi
tiết các bước biến hóa:
{A}=Nước
CHXHCN VN là nước Dân chủ (điều 1 HP2013)
{B}=Nhà
nước CHXHCNVN là nhà nước Pháp quyền XHCN (điều 2 HP2013)
{BB}=
Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam là Nhà nước do Đảng Cộng sản Việt
Nam lãnh đạo (XÂY DỰNG NHÀ NƯỚC PHÁP QUYỀNXÃ HỘI
CHỦ NGHĨA CỦA DÂN, DO DÂN, VÌ DÂN, Tài liệu Giáo khoa chính thức)[4]
{C}=Đảng
CSVN … là lực lượng lãnh đạo Nhà nước và xã hội. (Điều 4 HP2013)
{CC}=
nhà nước dưới sự lãnh đạo của Đảng tiên
phong của giai cấp công nhân, đó là chuyên chính vô sản. Nhà nước ta, vì
vậy, là nhà nước chuyên chính vô sản” (tài liệu [4] đã dẫn ở trên)
Biện luận và Chứng minh
“Nước
Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là một nước Dân Chủ..” điều 1 đã khẳng định
rồi. Yên tâm đi ! Đọc tiếp điều 2: “Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
là Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của Nhân Dân, do Nhân Dân, vì Nhân
Dân.” Hóa ra nước Việt Nam là Dân Chủ , nhưng nhà nước Việt Nam lại khác ,
không biết có phải là nhà nước “Dân Chủ” không?
Xin
Giáo sư lưu ý, nhà nước ở đây chắc chắn không phải được hiểu như từ điển phương
Tây[1] . (States are) “Entities that have a defined
territory and a permanent population, that are under the control of
their own government, and that engage in, or have the capacity to engage in,
formal relations with other such entities.” (Tạm dịch: Nhà nước là những thực thể có một lãnh thổ xác định, một số
lượng dân định cư nằm dưới sự điều hành của một chính quyền của chính họ (thể chế chính trị?) , và tham gia vào hoặc có khả năng tham gia
vào những giao kết
với các thực thể tương
tự. (Nếu chúng tôi dịch chưa ổn thì xin giáo sư làm ơn hiệu đính giùm). Nhà
nước cũng không phải như được xác định trong công ước Montevideo (1933): “The state as a person of
international law should possess the following qualifications: a permanent
population; a defined territory; government; and capacity to enter into
relations with the other states.” (Nhà Nước với tư cách là
một pháp nhân của pháp luật quốc tế cần phải bao gồm những thành tố sau đây :
có một lãnh thổ xác định, một tập hợp dân chúng định cư, một chính quyền và có
khả năng tham gia vào các mối quan hệ với các nhà nước khác). Theo các định
nghĩa này thì cư dân (nhân dân ?) là một thành phần của nhà nước.
Ở Hiến pháp VN, Nhà nước phải hiểu theo Lenin [2]
: Nhà nước bao giờ cũng là một bộ máy
nhất định, nó tự tách ra từ xã hội và gồm một nhóm người chỉ chuyên hay chủ yếu
chỉ chuyên làm công việc cai trị
-..Nhà nước là một bộ máy dùng công cụ chính trị của
mình để duy trì sự thống trị của một giai cấp này đối với giai cấp khác
-..Nhà nước là một bộ máy để cho giai cấp này áp bức
giai cấp khác, một bộ máy dùng để duy trì dưới sự thống trị của một giai cấp
tất cả các giai cấp bị lệ thuộc khác (hết trích dẫn)
Như vậy , theo Lenin thì trong nhà nước chỉ có bộ
máy quyền lực, còn nhân dân (cư dân?)không thuộc về nhà nước,mà trái lại, là
đối tượng (hành xử) của nhà nước. Cũng theo Lenin ,có nhiều loại hình nhà nước
: dân chủ, độc tài, quân chủ,..tuy nhiên chưa thấy Lenin hay các bậc tiền bối
Marxist khác đề cập đến loại hình gọi là “nhà nước pháp quyền “ còn “Nhà nước
pháp quyền XHCN” lại càng xa lạ. Đến như những nhà khoa học lý luận hàng đầu
của ĐCS Việt Nam
cũng đã xác định: [3] “Về phương diện lý luận, nhà nước pháp quyền
không phải là một kiểu nhà nước” (GS. VS. Nguyễn Duy Quý , nguyên
UVTWĐCSVN, Nguyên chủ tịch Viện Hàn lâm KHXH&NV Việt nam). Vậy nhưng
Hiến Pháp VN ,sau khi không dám công khai định danh Nhà nước XHCN VN
là nhà nước chuyên chính (độc tài - dictatura ) vô sản như bản HP năm 1980
thì bản năm 1992 lại bỏ lửng và năm 2001 cũng như dự thảo 2013 sáng tạo ra kiểu
định danh mù mờ ,lấp lửng là “pháp quyền xã hội chủ nghĩa”. Vì sao
phi khoa học như vậy mà Hiến pháp Việt Nam 2013 vẫn nhất quyết định danh cho
nhà nước Việt Nam
? Xin hãy xem giải thích Pháp quyền và Pháp quyền XHCN trong “Tài liệu bồi
dưỡng thi nâng ngạch chuyên viên chính khối Đảng, đoàn thể năm 2012” [4] sẽ
rõ:
… Không thể có một nhà nước pháp quyền chung
chung như một mô hình chung thống nhất cho mọi quốc gia, dân tộc.
…trong nhận thức lý luận và trong thực tiễn tồn
tại nhà nước pháp quyền tư sản và nhà nước pháp quyền XHCN
.- Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam là Nhà nước do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo
(hết trích dẫn)
Và đây chính là mấu chốt , Đảng lãnh đạo như thế
nào:
……Phát triển quan điểm của chủ nghĩa Mác-Lênin về
chuyên chính vô sản trong thời kỳ quá độ lên chủ CNXH, Đảng ta xác định “quyền
làm chủ tập thể của nhân dân lao động mà nòng cốt là liên minh công nông, thực
hiện bằng nhà nước dưới sự lãnh đạo của Đảng tiên phong của giai
cấp công nhân, đó là chuyên chính vô sản. Nhà nước ta, vì vậy, là nhà nước
chuyên chính vô sản”(hết trích dẫn).
Hoá ra,
pháp quyền XHCN hay gì gì đi nữa thì cuối cùng nhờ có cái đuôi XHCN nên vẫn là
chuyên chính (độc tài - Dictatura) mà thôi !
Pháp quyền XHCN là một sáng tạo rất đặc sắc , dù
rất vô nghĩa về khoa học, nhưng tránh né được phải thừa nhận là nhà nước chuyên
chính (độc tài) như Hiến pháp 1980 mà vẫn là chuyên chính (độc tài). Bằng cách
sử dụng xảo thuật ngôn ngữ, đặt ra một định danh không hề và không thể định
nghĩa trước đó, là “pháp quyền XHCN”, dù vô lý, mù mờ nhưng vừa dễ nghe, dễ thuyết phục lại vừa che
đậy bản chất “Chuyên chính” phản dân chủ của Nhà nước XHCN. Hơn thế
nữa, nếu chấp nhận điều 2 như vậy thì cũng mở đường pháp lý cho Điều 4 ,bắt
buộc toàn dân phải chấp nhận ĐCS lãnh đạo đất nước như một tiên đề (axioms)
không được bàn cãi. Giáo sư đã vui mừng vì khi thấy Điều 1 của bản này khẳng
định Việt Nam
là một nước dân chủ. Vâng,đến một bộ óc khoa học thông minh như vậy mà còn
bị xảo thuật ngôn ngữ đánh tráo được thì những kẻ bình dân làm sao có thể nhận
biết nổi, tất nhiên là dân chúng sẽ “vui lòng đồng ý với dự thảo” thôi!
Việc ghi vào Hiến pháp cụm từ:” nhà nước pháp
quyền XHCN của Dân, do Dân và vì Dân” tưởng là một sáng tạo xuất sắc của các nhà
lý luận- chính trị Việt Nam, hóa ra cũng là một xảo thuật ngôn ngữ rất cao tay.
Vốn dĩ mệnh đề này là trích trong diễn văn Gettysburg (1863) của Abraham Lincoln [5]:” ..that
Government of the people, by the people and for people-Chính quyền của dân, do
dân và vì dân”. Các nhà lý luận Việt Nam đã thay chữ “Chính quyền” của Abraham
Lincoln thành ra “Nhà nước”, dù làm cho nó trở nên vô nghĩa nhưng lại tao được
sự lẫn lộn giữa “Nhà nước” với “Chính quyền” một cách hợp pháp !
Bàn thêm
ngoài lề (Remark) Công thức của xảo thuật Chính trị-Ngôn từ ở đây rất đơn giản:
Chỉ cần gắn đuôi XHCN hoặc liên quan XHCN vào bất kỳ khái niệm phổ quát nào của
nhân loại, thì lập tức biến các khái niệm phổ quát thành một khái niệm được
hiểu và thực thi một cách tùy biến, theo cách của riêng Việt nam , thậm chí
ngược lại với nhân loại mà khi ai đó phản bác, thì lấy lý do đặc thù VN cãi lại
! Ví dụ , nhân quyền XHCN biện minh cho tự do xâm phạm thân thể, Pháp quyền
XHCN là biện minh cho Chuyên chính, Dân chủ XHCN là gấp vạn lần Dân chủ thường,
Thị trường định hướng XHCN là biện minh cho độc quyền ,độc tôn của DNNN v.v. và
v.v.. Mọi tổ chức, đơn vị gắn với chính trị-xã hội (do ĐCSVN cho phép) đều là
thành phần của nhà nước XHCN, ai phản đối hoặc không đồng tình với họ đều có
thể quy là chống lại nhà nước XHCN VN, đều có thể truy tố theo điều 88 Bộ luật
hình sự. Dễ hiểu là ngay các hội đoàn như LH các HKHKTVN hay Hội Nhà Văn
VN…cũng cố đòi để được công nhận là Tổ chức Chính trị- XH của nhà nước VN , cho
giống như MTTQVN, Đoàn TNCSHCM, Hội CCB, Hội PNVN…Phản đối hoặc không đồng tình
với các tổ chức này hãy dè chừng, biết đâu cũng có thể bị truy cứu là chống nhà
nước . Không hiểu chống lại DNNN có bị quy là Chống lại Nhà nước không, vì chưa
thấy tiền lệ !
Xảo thuật
Chính trị-Ngôn ngữ là vô địch, là bất khả chiến bại !
“Nhưng Tôi
thì không thể bị lừa được !” Có nhà khoa học nào dám tuyên bố như vậy không ?
Vĩ thanh:
Đừng để tiếng nói đơn lẻ luôn bị chìm trong tiếng ồn
ào của số đông
Giáo
sư cũng như tôi đã từng sống và chứng kiến tại chỗ Xã hội Soviet và các nước
Đông Âu sụp đổ cuối thập kỷ 80 đầu thập niên 90. Lúc đó Giáo sư đang là sinh
viên trên đồi Lenin ,còn tôi là phóng viên thường trú ở Moskva. Tôi ,và chắc GS
cũng vậy,đã chứng kiến hàng ngàn cặp buá & đục chứ không phải là búa &liềm
được xếp thành những dãy dài như vô tận để cho khách du lịch thuê làm công cụ
phá tan bức tường Berlin. Tôi cũng đã từng chứng kiến quân hàm quân hiệu hồng
quân Liên xô (một quân đội đã từng là cứu nhân cho Thế giới khỏi thảm hoạ phat
xit) bày bán chỉ một vài USD dưới chân tượng nữ thần Tự Do ở đỉnh núi Gheler bên
bờ Đanup (Hungaria)… Và chúng ta cũng đã từng chứng kiến tượng Dgezinxki bị
treo cổ hạ bệ trên quảng trường cùng tên ở Moskva sau khi chúng ta đã từng phải
học và trả lời bao nhiêu lần câu hỏi Что такое государство? (nhà nước là cái gì?)
Chúng ta đã từng hồi hộp theo dõi số phận của nhà Vật lý nổi tiếng ,cha đẻ của
bom nhiệt hạch Liên xô, Andrey Sakharov,bị quản thúc vì đấu tranh cho dân chủ
và nhân quyền. Sự dấn thân của nhà khoa học vĩ đại đó đã cổ vũ cho biết bao thế
hệ người dân Soviet nhận thức được thực chất của Xã hội Soviet . Không có những
nhà khoa học sáng suốt đó chỉ dẫn một cách khoa học khách quan , thì có lẽ chế
độ chuyên chính (Độc tài ) khó mà thay đổi được.
Tôi
về nước 1992 với việc khư khư giữ nguyên ý tưởng “VN chưa thể đa nguyên đa
đảng” cả chục năm sau đó. Còn GS thì sang USA, không biết GS có mang theo ý
tưởng nào sang đó không.
Thời
gian trôi đi nhanh quá! Lich sử Đất Nước diễn ra như ai cũng nhận thấy. Hiển
hiện ấy cùng với sự trưởng thành của một Nhân Dân thông minh, cần cù, chịu
thương chịu khó, cộng với tinh thần tự học, tự học và tự học mà ông Lenin đã khuyên, những nhận
thức hồi đó của tôi đã tự thay đổi.
Mới
đây GS TSKH Trần xuân Hoài, đã viết rất chí lý trên Tạp chí Tia sáng (của Bộ
Khoa học và Công nghệ VN)[6]: “Trước một đối tượng quan trọng như chọn cơ sở nào để xây dưng Hiến pháp,
trong xã hội tất phải có nhiều quan điểm khác nhau. Dưới quan điểm chính trị,
Hiến pháp phải xây dưng trên cơ sở đảm bảo quyền lực thống trị. Theo mục tiêu
kinh tế, Hiến pháp phải được tao ra theo lợi ích của việc điều khiển và thao
túng đồng tiền. Lấy mục đích tuyên truyền làm chính, Hiến pháp sẽ được xây dựng
bằng các thủ thuật ngôn ngữ. Điều thống nhất là tất cả các quan điểm khác nhau
đều tự tuyên bố là vì quyền lợi của toàn dân. Tất nhiên thôi, vì về danh nghĩa,
Hiến pháp là của toàn dân.Về nguyên tắc, Hiến pháp phải được toàn dân chấp
nhận.
Khi Hiến pháp được xây dựng trên cơ sở những lẽ phải
không thể chối cãi được, thì việc chấp thuận của toàn dân là một lẽ tự nhiên.
Còn khi cơ sở là những lý lẽ dễ bị chối cãi , dù cho Hiến pháp đó bằng cách này
hay cách khác tuyên bố được nhân dân chấp thuận ,thì đó chỉ là sự áp đặt khiên
cưỡng.Một Hiến pháp như vậy chỉ là hình thức, chỉ để tuyên truyền và tất nhiên
không thể thực thi làm nền tảng cho sự phát triển hài hòa, bền vững và thịnh
vượng cho quốc gia, dân tộc.”
Vấn
đề của Việt Nam hiện nay không phải là sửa chữa câu chữ của Dự thảo Hiến
pháp. Vấn đề bây giờ là giúp cho toàn dân nhận biết thực chất của vấn đề chọn
lựa con đường nào cho Việt Nam :DÂN CHỦ HAY ĐỘC TÀI. Khi việc này chưa được
minh định thì không thể có cơ sở để soạn hay sửa chữa Hiến pháp gì cả! Không thể trách Giáo sư về việc GS tưởng rằng
Hiến pháp 2013 là dân chủ thật. Như bản thân tôi, học và làm việc chuyên
nghề Ngữ văn-Nga ngữ, làm báo bao nhiêu năm, suốt ngày nhào nặn câu chữ, mà
nhiều khi vẫn còn bị những xảo thuật ngôn ngữ của các cao thủ Chính trị - Ngôn
ngữ qua mặt!
Thế
thì một nhà khoa học tự nhiên nổi tiếng ,ở một chuyên ngành chính xác , xa lạ
với những thủ đoạn ngôn từ ,chính trị, dù thông minh xuất chúng , nhưng trong
một lúc vội vàng, đã không nhận ra sự lắt léo của những tay chuyên nghiệp cũng
là chuyện bình thường ! Hiến pháp bao giờ cũng do những tầng lớp tinh hoa của
dân tộc soạn thảo để làm nền tảng dài lâu cho Đất Nước. Tiếc rằng ,có những cá
nhân trong tầng lớp tinh hoa đó đã nỡ dùng tài năng vào những xảo thuật để soạn
ra những điều không nên làm , đánh lừa được cả Giáo sư và tất nhiên cả rất
nhiều người khác nữa. Họ đã quên mất trách nhiệm với dân tộc. Vì vậy ,tôi muốn
nhắc lại lời thổ lộ của nhà Vật lý vĩ đại Albert Einstein, mà giáo sư Trần xuân
Hoài đã trích dẫn trong lời kết của bài viết của ông: “Tôi không bao giờ ngại ngần và cũng chẳng bỏ
lỡ một cơ hội nào để thẳng thắn nói lên niềm tin của mình, vì tôi coi đó là
nghĩa vụ phải làm. Tuy nhiên , theo lẽ thường thì một tiếng nói đơn lẻ luôn
luôn chìm trong tiếng ồn ào của số đông “
Thư
này tôi viết cho giáo sư nhưng cũng viết cho chính tôi và nhiều người khác
rằng: Đừng để tiếng nói đơn lẻ luôn luôn chìm trong
tiếng ồn ào của số đông như nhà vật lý vĩ đại
của chúng ta từng phải dè chừng trước cường quyền chính trị và xảo thuật ngôn
từ.
Vì
vậy ,tôi rất vinh hạnh nếu Giáo sư không ngại ngần mà đăng bức thư này lên blog
của GS và trang “Cùng viết Hiến pháp” mà
Giáo sư và các bạn bè cùng chí hướng khởi xướng.
Trân
trọng
Trần
Định, nhà báo, nghệ sĩ nhiếp ảnh
[3 NHÀ NƯỚC PHÁP QUYỀN XÃ
HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM – MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN http://thongtinphapluatdansu.edu.vn/2009/06/21/3126/
[4] XÂY DỰNG NHÀ NƯỚC PHÁP QUYỀNXÃ
HỘI CHỦ NGHĨA CỦA DÂN, DO DÂN, VÌ DÂN http://www.xaydungdang.org.vn/ uploads/thuhuyen/tailieu/3. chuyen_de_nha_nuoc_phap_quyen_ cvcc2012_s.pdf
[5] “...and that government of the people, by the people, for the people, shall not
perish from the earth.”http://showcase.netins.net/web/creative/lincoln/speeches/gettysburg.htm
Thư này trước khi được đăng lên đây, đã được gửi cho GS Đàm Thanh Sơn. GS đã tiếp nhận và BBT trang "Cùng viết Hiến pháp"là trang mạng mà GS là một thành viên khởi xướng đã cho đăng lên ngay: http://hienphap.net/2013/02/07/thu-ngo-gui-giao-su-vat-ly-dam-thanh-son-dai-hoc-chicago/
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét